Tiếng Anh ngày càng trở nên quan trọng trong đời sống cũng như công việc, sử dụng tiếng Anh thành thạo sẽ đem lại cho mọi người lợi thế lớn trong công việc cũng như sự kính trọng của đối tác làm ăn. Qua trao đổi với mọi người mình thấy là có nhiều người băn khoăn về việc làm thế nào để học tiếng Anh một cách hiệu quả (phương pháp học nghe, nói, giao tiếp, tài liệu, tài liệu luyện tập…)
Mình cũng từng trải qua việc bắt đầu học tiếng Anh từ lúc chỉ biết cơ bản cho đến khi Tiếng Anh của mình bây giờ chưa được như người bản địa nhưng đủ để giao tiếp một cách hiệu quả trong môi trường học tập cũng như làm việc (internship).
Trong quá trình đó, mình thấy việc sử dụng trang web
BBC learning English là vô cùng hữu ích và tiện dụng. Trang web được thiết kế để dành cho người dùng ở mọi trình độ, từ cơ bản cho đến nâng cao. Ngôn ngữ trong trang web khá đơn giản, chỉ cần bạn đọc hiểu được tiếng Anh là có thể sử dụng. Vì vậy mình viết note này để chia sẻ với các bạn cách sử dụng trang web này như một công cụ để giúp bạn nâng cao trình độ ngoại ngữ (cụ thể là tiếng Anh) của bản thân.
Chú ý: Chỉ có mạng FPT vào được BBC, các mạng khác như VNPT hoặc Viettel thì các bạn phải sử dụng Ultrasurf để truy cập.
1. Tổng quan Khi bạn mở trang BBC learning English, giao diện các bạn nhìn sẽ như dưới đây. Trong hình chữ nhật màu đỏ là các mục, khi click vào mỗi mục sẽ có nhiều mục con. Cảm giác đầu tiên khi mình vào trang web này là thấy quá nhiều chương trình và không biết bắt đầu từ đâu??? Mình tin là nhiều bạn cũng từng có cảm giác giống mình ^^ Chính vì thế mình muốn chia sẻ với mọi người cách sử dụng một số mục mình đã tìm hiểu và thấy hữu ích. Những mục khác, các bạn có thể tự tìm hiểu sau khi đã quen với website. Mình là dân ngoại đạo, không phải chuyên ngành ngôn ngữ nên chỉ cố gắng chia sẻ hết mức mình hiểu, phần nào thông tin chưa chính xác thì mong mọi người bỏ quá.
Dưới đây mình sẽ viết 2 phần, một phần cho người mới làm quen và một phần cho người đã thành thạo tiếng Anh.
2. Luyện kỹ năng cơ bản 2.1 Học cách phát âm: Việc đầu tiên đối với người học tiếng Anh là cần phải học cách làm sao để tạo ra âm thanh chuẩn. Dĩ nhiên nói không chuẩn thì có thể người Anh vẫn hiểu nhưng cũng giống như khi mình nói ngọng, sẽ có 2 vấn đề, một là gây khó khăn cho người nghe, hai là mình sẽ không tự tin trong giao tiếp. Vì vậy, ngay từ đầu, các bạn nên hướng tới việc phát âm chính xác. Để làm được vậy, cần có 2 điều kiện.
1. Biết chính xác phiên âm của từ như thế nào VD: từ “thank” thì bạn cần biết phiên âm của nó là /θæŋk/ Về phần này thì bạn chỉ có cách tra từ điển và ghi nhớ.
2. Sau khi biết chính xác phiên âm, bạn cần biết làm thế nào để tạo ra âm đó. Ví dụ: Để phát âm từ “thank” bạn cần biết làm cách nào để tạo ra từng âm tiết: /θ/ /æ/ /ŋ/ /k/ Vấn đề là: mình sử dụng tiếng Việt từ khi sinh ra nên cơ miệng đã quen với việc phát âm tiếng Việt. Vì vậy khi học tiếng Anh sẽ rất dễ áp cách phát âm tiếng Việt cho âm tiếng Anh mà không để ý sự khác biệt. Có nhiều trường hợp tiếng Việt giống tiếng Anh như âm /k/ nhưng những trường hợp khác thì hoàn toàn khác biệt. Ví dụ: cách phát âm chữ “th” trong chữ “thank” và chữ “th” trong chữ “this” và chữ “th” trong tiếng Việt là hoàn toàn khác nhau. Tuy nhiên, khi ở Việt Nam rất khó để mình có thể tiếp xúc với người bản địa nên rất khó để nhận ra sai lầm này.
Vì vậy mình muốn giới thiệu với các bạn về chương trình của BBC có tên “Pronunciation tips” để giúp các bạn có thể phát âm chuẩn như người bản địa:
http://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish/grammar/pron/sounds/ Khi click vào đường link, các bạn có thể thấy một danh sách các âm tiết (vowels) và phụ âm (consonants). Khi click vào mỗi biểu tượng, sẽ có một đoạn video trong đó giới thiệu cho bạn cách kết hợp giữa răng, môi và lưỡi để tạo ra âm chính xác. Các bạn cố gắng nghe đi nghe lại nhiều lần, thu âm lại giọng mình cho đến khi nghe từ mình phát âm ra và từ người Anh phát âm ra giống nhau. Cố gắng tạo ra nghe sự khác biệt giữa các âm gần giống nhau VD: “ɪ” trong chữ ship và “iː” trong chứ sheep.
2.2 Học cách nói chuyện *** Talking sport
http://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish/talkingsport/ Talking sport là một series mới bao gồm 52 bài được thực hiện bởi BBC learning English chào mừng Olympic 2012. Mỗi tuần là một bài phỏng vấn một vận động viên trong bài phỏng vấn sẽ có một cấu trúc câu mà họ muốn dạy.
Kết cấu của mỗi bài rất đơn giản. Ví dụ bài đầu tiên nói chuyện với Usain Bolts:
http://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish/talkingsport/2011/08/110804_ts1_bolt.shtml Mục tiêu của họ là dạy bạn cách nói về ước mơ (Learning point: Learn how to talk about your dream)
Cấu trúc của video sẽ là: Đầu tiên bạn sẽ nghe Usain nói không có phụ đề, sau đó clip sẽ được chiếu lại với phụ đề để bạn có thể hiểu hơn. Tiếp theo, cô Natalie sẽ giải thích về đoạn Usain nói và giới thiệu cấu trúc anh ta dùng để nói về ước mơ (cấu trúc mà các bạn học trong bài này): “My dream is to…” Cuối cùng sẽ là một số ví dụ mà mọi người ở London sử dụng cấu trúc đó.
Các cấu trúc này rất đơn giản nhưng hữu hiệu cho phép bạn giao tiếp nhuần nhuyễn hàng ngày. Chương trình có 52 tuần tất cả, nghe và luyện tập hết bạn đã có trong tay ít nhất 52 cấu trúc để có thể diễn đạt suy nghĩ của bạn như người Anh, thật tuyệt phải không!!!
Hơn thế nữa, trong một số bài, ví dụ như trong bài thứ hai, khi mình muốn nói tôi rất thích làm việc gì đó, họ không chỉ dạy cách nói “I’m so excited” mà còn có cấu trúc “I can’t wait”. Nếu bạn nói được “I’m so excited” khi bạn muốn thể hiện bạn thích làm việc gì đã là rất tốt, nếu bạn sử dụng được “I can’t wait” thì là hoàn hảo ^^.
Chú ý: Nếu bạn không nghe rõ cô Natalie hoặc vận động viên nói, bạn có thể tìm thấy trong file pdf “worksheet”. Ngoài ra trong file pdf này cũng có thêm “bài về nhà” để bạn luyện tập cấu trúc đã học.
2.3 Luyện nghe và học thêm từ vựng Có 2 chương trình các bạn có thể nghe để luyện kỹ năng và học thêm từ vựng. Mục đích và cấu trúc của 2 chương trình có đôi chút khác nhau mà mình sẽ giải thích ở dưới đây:
*** General/Business English/ 6 minute English
http://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish/general/sixminute/ *** Grammar Vocabulary/Pronunciation/Words in the news
http://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish/language/wordsinthenews/ Về cấu trúc, cả 2 chương trình đều có một bài nói chính, các bạn cố gắng lắng nghe và sau đó học từ mới. Các bạn có thể download “audio file” về để nghe như nghe nhac để luyện tai cho quen với tiếng Anh, download “text” pdf file về để đọc xem nội dung bài nói về vấn đề gì và xem những từ mà các bạn chưa nghe được. Cách làm này khá hiệu quả vì vấn đề chính là làm cho tai mình quen thuộc với tiếng Anh. Mình đã thử dụng cách này và điểm IELTS cho “listening skills” của mình tiến bộ đáng kể.
Về sự khác nhau:
Trong “6 minute English” mỗi bài nói sẽ kéo dài 6 phút, trong đó họ sẽ nói về một chủ đề, nó cung cấp cho các bạn lượng từ vựng khi nói về bất kỳ một vấn đề nào đó. Các vấn đề rộng rãi nên sẽ tăng độ dày cho lượng từ vựng của bạn.
“Words in the news” là những mẩu tin của BBC, thường không kéo dài quá 1 phút, trong đó họ giải thích những từ mới và khó. Bạn nghe dần tin tức này, việc nghe BBC sẽ trở nên dễ dàng hơn nhiều.
2.4 Học ngữ pháp Mình nhấn mạnh nói chuẩn ngữ pháp không quá quan trọng với việc giao tiếp. Một đứa bạn người Anh (từng đi dạy tiếng Anh ở trung tâm ở nước ngoài) nói với mình rằng chính nó đôi khi nói cũng không sử dụng ngữ pháp một cách quá chính xác. Vì vậy, đừng quá lo về ngữ pháp khi bạn bắt đầu nói tiếng Anh. Bạn cứ hình dung một người nước ngoài nói tiếng Việt, dù họ nói đúng ngữ pháp hay không, mình vẫn có thể hiểu một cách đầy đủ.
Đến khi bạn đã tự tin vào khả năng nói thì có thể chú tâm hơn về ngữ pháp, còn với việc bắt đầu, nếu chú tâm quá đến ngữ pháp sẽ rất dễ mất tập trung và quên mất mục đích chính của việc nói là truyền đạt ý bạn muốn nói.
Chính vì vậy, BBC learning English cũng không quá chú trọng về mục này, chỉ có một mục khác nhỏ. Nếu bạn muốn tìm hiểu, bạn có thể đọc thêm ở mục sau:
http://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish/grammar/grammar_challenge/ 3. Nâng cao Các bạn đã có trình độ tương đối trong tiếng Anh thì mình nghĩ mình không cần hướng dẫn kỹ, các bạn có thể tự tìm hiểu các mục (như vậy các bạn sẽ thấy thích thú hơn). Mình giới thiệu 2 chương trình mà mình rất thích.
3.1 Cách sử dụng từ và tiếng lóng *** Grammar, Vocabulary/Pronunciation/The English we speak
http://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish/language/theenglishwespeak/ Đây là chương trình rất hay, mới được thiết lập và vẫn đang hoạt động. Chương trình này được lập ra với mục đích giúp mình “nói như người Anh”. Họ cung cấp tiếng lóng, thuật ngữ, thành ngữ mà người Anh dùng, giúp mình hiểu hơn về cuộc sống ở Anh và từ ngữ hàng ngày. Chương trình này rất hữu hiệu cho ai đang hoặc sắp sang Anh sinh sống (mình vẫn đang theo dõi).
3.2 Nâng cao vốn từ *** The flatmates
http://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish/flatmates/ Đây có thể coi là một chương trình khá cổ của BBC, rất tiếc là nó đã dừng lại L. Mình đã theo dõi đủ 184 episodes của chương trình. Nó cung cấp tất cả những hoạt cảnh diễn ra trong một ngôi nhà có 4 thành viên. Bạn cảm thấy như bạn thực sự đang sống trong ngôi nhà đó, chứng kiến mọi việc diễn ra hàng ngày, học cách nói chuyện của họ, cách sử dụng từ ngữ trong các tình huống diễn ra hàng ngày. Rất hay!!! Từ ngữ họ dùng cũng không quá phức tạp, nói chung bạn nào mới học xem cái này cũng tốt, chỉ là nó kéo dài nên mình sợ các bạn không đủ kiên nhẫn để học theo thôi ^^. Thường người mới học thì thích cái gì đó nhanh và hiệu quả tức thì hơn.
4. Tóm tắt Trong note, mình đã giới thiệu các bạn về cách sử dụng trang web BBC learning English để luyện phát âm, luyện nghe, luyện nói và học từ vựng. Hi vọng các bạn cảm thấy note hữu dụng và giúp bạn dễ dàng hơn trong việc học tiếng Anh. Các bạn có thể share bài viết này với bất kỳ ai mà bạn nghĩ bài viết có thể giúp được họ.Về bản thân mình, mình cảm thấy rất biết ơn BBC và vương quốc Anh vì họ dành tiền và thời gian để giúp chúng ta nâng cao trình độ tiếng Anh hoàn toàn miễn phí. Học ngoại ngữ là một quá trình cố gắng không ngừng, cần liên tục trau dồi và luyện tập.
Các bạn có câu hỏi nào cần thắc mắc thì cứ comment, mình và các bạn khác nếu biết sẽ cố gắng trả lời sớm nhất có thể.
Hi vọng Việt Nam có ngày càng nhiều người sử dụng thành thạo tiếng Anh vì thực sự nó là tiền để để Việt Nam có thể hội nhập và hướng ra thế giới.
By Lê Trung Hiếu
. Nếu muốn hài hước và đối thoại cao hơn tí, hãy xem Madagascar 1&2, Ice Age cả 3 phần, Toy Story, The Incredibles. Ngoài ra Cartoon Network có nhiều phim thú vị. Ben 10 và Justice League là những phim con nít mà không con nít tí nào đâu nhé. Ben 10 Ultimate Alien và Justice League: Crisis on 2 Earths là những phim không thể bỏ qua. Khi bạn đã tiến bộ hơn 1 chút, hãy tiến đến các TV Shows tiếng Anh.
